Wanneer kun je melkproducten introduceren?

Toen ik begon met zelf babyvoeding bereiden, vroeg ik me af wanneer je melkproducten kan introduceren bij baby’s, en dan in het bijzonder producten zoals kaas en yoghurt die veel voorkomen in gerechten. Wanneer mag je bijvoorbeeld koemelk  gebruiken in recepten? Of alternatieven voor koemelk zoals amandelmelk. En wat als er lactose intolerantie of allergie voorkomt in de familie, mag je dan wel kaas en yoghurt aanbieden. Tijd dus voor een onderzoekje naar nuttige antwoorden.

Waarom liever wachten met de introductie van koemelk tot tenminste 12 maanden?

Er zijn verschillende redenen om te wachten met het introduceren van koemelk tot je baby in ieder geval 12 maanden oud is:

• Baby’s kunnen koemelk moeilijker verteren dan borstvoeding of flesvoeding. Koemelk bevat een hoge dosis proteïne en mineralen. Deze dosis is nog te hoog voor de onvolgroeide nieren van je baby.
• Koemelk mist daarentegen een voldoende hoge dosis ijzer, vitamine C en andere voedingstoffen die baby’s nodig hebben.
• Koemelk bevat niet de meest gezonde vetten voor opgroeiende baby’s.
• In het eerste half jaar dienen borstvoeding of flesvoeding de belangrijkste voedingsbron te zijn voor je baby. Daarna zijn borst- of flesvoeding de belangrijkste aanvulling naast vastere voeding, omdat hier alle benodigde voedingsstoffen nog inzitten. Het is het eerste jaar dus niet de bedoeling dat koemelk een vervanger wordt deze melkproducten voor je baby. Er bestaat nota bene een verhoogd risico op bloedarmoede als koemelk de borstvoeding of flesvoeding zou vervangen. Dit komt doordat koemelk de opname van ijzer verslechterd. Ik ben echter geen arts of anders medisch onderlegd dus ik wil hier niet teveel op in gaan maar het is belangrijk om te weten.

Zodra je kindje oud genoeg is om koemelk goed te verdragen (en er geen sprake is van lactose intolerantie of allergie), is koemelk gezond. Koemelk is rijk aan calcium, wat goed is voor sterke botten en tanden, maar het helpt ook bloedstollingen tegen te gaan en is goed voor spiercontrole. Ook bevat koemelk vitamine D wat tegenwoordig steeds belangrijker wordt nu we de zon vaker liever vermijden of ons – heel terecht – goed beschermen tegen de schadelijke UV stralen. Koemelk bevat ook nog eens veel proteïne en koolhydraten welke je kindje een mooie dosis energie opleveren.

Voor andere soorten melk, zoals geitenmelk, amandelmelk en sojamelk geldt hetzelfde als voor koemelk: het dient geen vervanger te worden van borstvoeding of flesvoeding gedurende het eerste jaar. Raadpleeg altijd een arts in geval je dergelijke producten zou willen geven als vervanging voor borst- of flesvoeding. Deze melktypen, net als koemelk, bevatten niet alle voedingsstoffen, vitamines en mineralen die je baby nodig heeft. Daarbij hebben soja- en amandelmelk nog als nadeel dat er vaak suikers of andere zoetstoffen aan toe zijn gevoegd. Je kunt je kind na 12 maanden gerust deze producten – beperkt – aanbieden, maar let er dan goed op dat je ongezoete en de meest natuurlijke versies kiest. Let bij amandelmelk ook nog op of je baby geen risico heeft op notenallergie.

Je kunt koemelk (en eventueel andere soorten melk) overigens wel in beperkte mate gebruiken in recepten voor baby’s vanaf 8 maanden, mits er geen risico op lactose intolerantie of allergie bestaat bij baby.

Waarom mag yoghurt al eerder worden geïntroduceerd?

Yoghurt mag al geïntroduceerd worden vanaf 6 maanden. Soms wordt aangeraden er pas rond de 8 maanden mee te beginnen, zeker als je baby gevoelig is voor bepaalde allergieën (lactose, eczeem). Indien je yoghurt voor het eerst introduceert is het aan te raden het 1 of meer keren achter elkaar te geven en dan 3-4 dagen te wachten tot je een ander nieuwe voeding introduceert. Zo kun je goed ontdekken of er reacties optreden.

Yoghurt is beter te verdragen voor baby’s, onder andere doordat het bacteriën bevat die lactase leveren. Door deze lactase wordt een gedeelte van de lactose al verteerd en wordt de rest van de lactose gemakkelijker verteerd. In yoghurt is de melk proteïne al verwijderd of heel beperkt dus ook makkelijker te verteren voor je baby.

Let wel op het volgende:

• Maak yoghurt geen hoofdonderdeel van de maaltijd gedurende het eerste jaar. Geef slechts zo nu en dan een klein beetje en zorg voor voldoende afwisseling.
• Doe het eerste jaar geen honing door de yoghurt. Honing bevat een bacterie dat gevaarlijk kan zijn in het eerste levensjaar van de baby. Als je de yoghurt zoeter wil maken doe dat dan het liefst met eigen gemaakte fruitpuree (van fruit waar je baby al aan gewend is).
• Geef liever geen magere of vetvrije producten voor het 2^de levensjaar tenzij dat is aangeraden door een arts of diëtiste. Opgroeiende baby’s en kinderen hebben juist de calorieën nodig van goede vetten.
• Gebruik geen yoghurt met smaakjes, maar naturel. Al dat soort producten bevatten (veel) suiker of andere soorten zoetstoffen en mogelijk zelfs kleur- en smaakstoffen. Allemaal niet goed voor je baby (en voor jezelf ook niet trouwens).
• Als er bij je baby lactose intolerantie of allergie is vastgesteld, of andere vormen van allergie zoals eczeem, geef dan zeker geen yoghurt tenzij de arts dat heeft goedgekeurd.
• Net als bij de introductie van alle nieuwe producten, wacht tenminste 3 dagen na de eerste introductie totdat je andere nieuwe producten introduceert. Het lijfje kan dan goed wennen aan de yoghurt en je kunt eventuele reacties snel opmerken. Reacties kunnen zijn: uitslag rond mond, diarree etc.

Het lievelingstoetje van onze dochters is yoghurt met fruitpuree, zoals de tropische bananenpuree of met een beetje honing en vleugje kaneel.

Wanneer kan je kaas introduceren?

Nederland is bij uitstek een kaasland. Voor velen is kaas zo goed als een eerste levensbehoefte. Dus hoe eerder we er aan mogen beginnen hoe beter… Alle gekheid op een stokje, de richtlijnen voor de introductie van kaas verschillen per land. In Amerika wordt geadviseerd liever te wachten tot na 8-9 maanden terwijl in Nederland en ook bijvoorbeeld Engeland dit al mag bij 6 maanden. Uiteraard dient hierbij, net als bij yoghurt, wel rekening gehouden te worden met potentiële allergieën (lactose, eczeem). Maar net als bij yoghurt wordt de hoeveelheid proteïne – die vaak de oorzaak is voor allergieën – afgebroken tijdens het rijpingsproces.

Kaas is nota bene een gezonde voeding voor je baby. Het zit boordevol calcium en bevat de nodige proteïne, vitamines A, D en B12. En kaas is een super smaakmaker in babygerechten dus een gezond en heel handig middel. Bijvoorbeeld de Broccoli puree met kaas heeft net die lekkere ‘bite’ voor je kleintje.

Let er wel op dat je voor baby’s en kleine kinderen altijd wel kiest voor kazen gemaakt van gepasteuriseerde melk in verband met het risico op listeria infectie.

Hieronder een (niet limitatief) lijstje van kazen die veel gegeten worden en veilig zijn om aan je baby, dreumes, peuter of kleuter te geven. Het is wel aan te raden om te beginnen met lichte kazen die niet al te pittig zijn, want anders schrikt het ze misschien af in eerste instantie en ook darmpjes kunnen van scherpe kazen gaan opspelen.

• De typisch Hollandse kazen, zoals Goudse kaas, Edammer kaas , boerenkaas, Maaslander etc. En de smeerkazen hiervan.
• De typische Italiaanse kazen zoals Parmesan, Grana Padano, Mascarpone, Ricotta en Mozzarella. Bij de laatste is het wel opletten geblazen dat deze van gepasteuriseerde melk is gemaakt. De originele buffel mozzarella wil nog wel eens met rauwe melk zijn vervaardigd.
• Roomkaas
• Cheddar
• Hüttenkäse